O autonomię uczelni i wolność badań w Polsce

9 grudnia 2020

Wywodzimy się z różnych wydziałów Uniwersytetu Warszawskiego, współtworzymy środowisko akademickie i chcemy współdziałać na rzecz wspólnego dobra. Jest to ważne w sytuacjach zwyczajnych, kiedy myślimy o tym, jak Uniwersytet powinien się rozwijać, by być twórczą i bezpieczną przestrzenią pracy naukowej i dydaktycznej – i by sprostać wyzwaniom współczesności. Staje się zaś konieczne, kiedy wyzwania te dotyczą samej istoty Uniwersytetu: autonomii uczelni, poczucia wspólnoty i nieskrępowanej debaty naukowej. Tak się dzieje obecnie.

Sytuacja polityczna w Polsce uległa gwałtownemu zaostrzeniu. W społecznych protestach znaczący udział mieli członkinie i członkowie środowisk akademickich: pracownice i pracownicy, doktorantki i doktoranci, studentki i studenci. Wypowiedzi przedstawicieli i przedstawicielek rządu i partii rządzącej nabrały konfrontacyjnego charakteru. Sugerują one konieczność interwencji państwa w sposób funkcjonowania szkół wyższych, choćby poprzez bezpośrednią interwencję Ministra w postępowania dyscyplinarne na uczelniach. Obok praw człowieka i swobód obywatelskich, stawką obecnych wydarzeń staje się autonomia wyższych uczelni, wolność badań naukowych oraz los pracownic i pracowników polskiej akademii.

W wypowiedziach przedstawicieli władz państwowych pojawiają się również plany ideologicznej „korekty” badań uprawianych na polskich uczelniach, a szczególnie administracyjnej interwencji, zwłaszcza w badania humanistyczne i społeczne. Widzimy w tym poważne zagrożenie dla polskiej nauki, ale także próbę rozbicia środowiska akademickiego.

Powołujemy do życia internetowy Monitor Akademicki. Podejmujemy w nim  dyskusję o miejscu akademii w życiu publicznym. Będziemy zajmować się zarówno autonomią akademicką jak i prawami poszczególnych członków i członkiń naszej wspólnoty.

Koleżanki i kolegów z Uniwersytetu Warszawskiego zapraszamy do dyskusji i współpracy, a także do zgłaszania naruszeń autonomii uczelni oraz przypadków łamania praw członkiń i członków naszej wspólnoty – we wszystkich wymiarach organizacji życia akademickiego. Zapraszamy też do nadsyłania tekstów i komentarzy związanych z debatą publiczną na Uniwersytecie i wokół niego.

Środowiska akademickie w Polsce zachęcamy do podejmowania podobnych inicjatyw, a także zapraszamy do kontaktu.